ABD’de “Krallara Hayır” Eylemleri

14 Haziran Cumartesi günü, ABD genelinde beş milyondan fazla kişi “No Kings” (Krallara Hayır) protestolarına katılarak, Donald Trump’ın tekrardan ABD başkanlığına seçilmesinden bu yana gerçekleşen en büyük kitlesel gösteriyi gerçekleştirdi. ABD çapında 50 eyaletin tamamında ve 2.000’in üzerinde şehir ve kasabada yürüyüşler ve gösteriler düzenlendi. Trump karşıtı gösteriler, Trump’ın 79. doğum günü ve ABD ordusunun kuruluşunun 250. yıldönümü olan 14 Haziran’da düzenlenen, düşük katılımla gerçekleşen milyonlarca dolarlık askerî geçit töreniyle bilinçli olarak aynı güne denk getirilerek, geniş kitleler tarafından Trump’a karşı doğrudan bir siyasi meydan okumaya dönüştürüldü. Trump’ın askerî geçit töreni ABD’nin başkenti olan Washington’da gerçekleşti ve yaklaşık 45 milyon dolarlık bir harcama ile düzenlenen törene 6.200 asker, 128 askerî araç ve 62 hava aracı katıldı. ABD’de düzenlenen son büyük askerî geçit töreni ise Haziran 1991’de, George H. W. Bush döneminde, Körfez Savaşı’nın sona ermesinin ardından yine Washington’da gerçekleştirilmişti.

14 Haziran’da gerçekleştirilen gösteriler, Los Angeles ve diğer büyük şehirlerde bir haftadır süren ICE (Göçmenlik ve Gümrük Muhafaza) baskınlarına karşı düzenlenen eylemlerin etkisiyle daha da ivme kazandı. 2025 yılının bahar aylarında gerçekleşen "Hands Off!" (Elini Çek!) ve "50501" eylemleriyle birlikte düşünüldüğünde, bu gösteriler Trump’ın politikalarına yönelik ilk sokak tepkisi değildi. Ancak milyonlarca kişinin katıldığı 14 Haziran eylemleri, bugüne dek gerçekleşenler arasında en geniş katılımlısıydı. Gösterilerde, Trump’ın orduyu toplumsal muhalefeti bastırmak ve sindirmek amacıyla kullandığına dikkat çekildi. Trump yönetiminin "mahkemelere meydan okuduğu, Amerikalıları sınır dışı ettiği, insanları sokaklardan zorla kaçırdığı, medeni haklara saldırdığı ve kamusal hizmetleri kısıtladığı" vurgulandı. Gösterilerde “Trump yalan söylüyor, demokrasi yükseliyor”, “Faşist diktatöre hayır”, “Tahtlara, taçlara ve krallara hayır” ve “ICE defol” gibi sloganlar öne çıktı. Eylemler sırasında Filistin bayraklarının taşınması da dikkat çekti. 14 Haziran protestoları, yalnızca Trump yönetimine yönelik güçlü bir halk tepkisi değil; aynı zamanda önümüzdeki dönemde iktidarı ciddi biçimde sarsabilecek bir toplumsal hareketin başlangıcı da olabilir. Trump’ın muhalefeti olan patron partisi Demokrat Parti’nin ABD’de iktidara gelen ön-faşistlere karşı mücadeleye ne niyeti ne kabiliyeti varken, halkın kitlesel biçimde sokağa dökülerek mücadeleyi ele almış olması çok önemli bir ilk adım.

Bu yazı Gerçek gazetesinin Temmuz 2025 tarihli 190. sayısında yayınlanmıştır.